Rede Acolle e o Sistema Estatal de acollida e integración de beneficiarios de Protección Internacional

Nos últimos meses, as consecuencias humanas de eventos como a guerra en Ucraína ou a retirada dos países occidentais de Afganistán volven dirixir a solidariedade social ás persoas desprazadas que solicitan asilo e outras formas de protección no noso país. Pero, como se organiza a acollida destas persoas en España?

Se queres coñecer máis sobre o sistema estatal de acollida integral e integración de solicitantes de asilo, refuxiados, apátridas, persoas acollidas ao réxime de protección temporal e outros estatutos de protección subsidiaria, acompáñanos nesta presentación.

Contarémosche como funciona o sistema de acollida e falarémosche sobre a función que nel desempeñan organizacións do terceiro sector como Ecos do Sur e o resto de entidades que forman parte da Federación Rede Acolle.

http://www.ecosdosur.org/

A memoria do esquecemento

Co gallo do 50 aniversario de Médicos Sen Fronteiras (MSF), publicouse o libro La memoria del olvido: una historia gráfica de Médicos Sin Fronteras (Ed. Blume), que repasa a traxectoria de Juan Carlos Tomasi como fotógrafo de cabeceira desta organización desde hai case tres décadas. Baseada no libro, esta exposición aborda como a falta de auga nalgunhas partes do Sahel –unha franxa africana de 5000 quilómetros de longura– e a ausencia de colleitas nas zonas en conflito disparan a desnutrición, e narra as consecuencias que todo isto ten nos nenos e as súas familias.

Ningunha epidemia, ningunha guerra, nin a máis letal das enfermidades: nada influíu máis que a fame na historia da Humanidade. En todo o mundo, miles de nenos sofren por culpa das políticas que protexen o prezo do gran nos mercados, pola falta de chuvia e auga e polo cambio climático.

No Sahel, a desnutrición aguda e a malaria son dúas enfermidades que conviven na estación da fame, a chamada soudure. É un período de escaseza que comeza en xuño, coa chegada do verán, cando os celeiros das familias empezan a baleirarse: o gran da colleita anterior esgótase e a nova aínda está por coller. Neses meses non hai nada que comer: a pantasma da fame axexa e os centros nutricionais empezan a ateigarse de cativos. Case ao tempo, as chuvias dan en caer copiosamente e, canda elas, chegan as inundacións. A auga estancada é un lugar idóneo para que se reproduza o mosquito que propaga a malaria. A combinación de paludismo e desnutrición é letal, e é a principal causa de mortalidade en menores de 5 anos.

Organizacións internacionais como MSF traballan desde hai anos para responder a estas crises crónicas e para reducir a morbilidade e a mortalidade infantil.

FOCA (Formación y Capacitación A. C.)

Organización maioritariamente de mulleres, formada en 1998 en Chiapas, México, que traballamos o refuxio na fronteira México-Guatemala con mulleres e as súas familias desde unha perspectiva de xénero, con modelos de atención que deseñamos nosoutras para un acompañamento integral ás mulleres soas ou coas súas familias, que transitan e solicitan asilo en México.

Hai máis de dez anos impulsamos unha rede de organizacións de base de catro países (sur de México, Guatemala, Honduras e El Salvador). Esta Rede Mesoamericana Muller, Saúde e Migración promove os dereitos humanos e das mulleres a migrar e non migrar nas comunidades de migración de orixe.

Tamén desde a nosa organización impulsamos o primeiro observatorio de mulleres da fronteira e creamos unha estrutura comunitaria fronteiriza de defensa de dereitos das mulleres nas migracións.

Creamos un programa de radio, Las moradas, que se transmite en radios comunitarias onde a Rede ten impacto. Promove programas de dereitos á terra, á saúde, ao traballo, desde unha perspectiva de xénero.

foca.org.mx

Ata que o millo volva medrar

En Guatemala, un de cada dous nenos sofre desnutrición crónica, a cifra máis alta de América Latina.

O cambio climático está destruíndo as colleitas de centos de miles de pequenos agricultores, alimentando unha crise humana e creando un novo patrón de migración: os refuxiados climáticos. Pero en vez de seguilos no seu exilio, apunto a miña lente cara ás realidades cotiás de onde proveñen estas persoas. Concéntrome nas causas subxacentes, achegándome ás realidades diarias de vivir nun lugar onde a comida escasea.

A desnutrición é un fenómeno pouco documentado. Aínda que todos sabemos que a fame existe, poucas veces vemos as experiencias cotiás dos que a sofren. Os nenos con malnutrición experimentan limitacións físicas e cognitivas, o que, pola súa vez, perpetúa o ciclo da pobreza. No 2019 empecei este traballo de fotografía documental no Corredor Seco Guatemalteco e desenvolvino ao longo de tres anos en comunidades maias de Chiquimula e Huehuetenango, onde establecín unha relación íntima con varias familias e puiden documentar as súas loitas e esperanzas, así como as consecuencias da desnutrición, tamén coñecida como «o asasino silencioso».

Migracións, cultura alimentaria e declaración de Dereitos Campesiños da ONU

Editorial: Blume
Año: 2021

“La memoria del olvido” (A Memoria do Esquecemento) componse de milleiros de historias, plasmadas en fotografías grazas á cámara e a mirada de Juan Carlos Tomasi.

Despois de 50 anos de traballo en todo o mundo, a ONG Médicos Sen Fronteiras fai un compendio das imaxes que serviron para mostrar a Occidente a dura realidade que existía, e existe, en países como Afganistán, Etiopía, Haití ou Palestina. Acompañan as imaxes os textos do propio Tomasi, de David Noguera, presidente da organización en España, e doutros fotógrafos que decidiron dedicar a súa carreira á axuda humanitaria.

Globesity

Durante moito tempo considerouse que a desnutrición era o principal problema que afectaba aos países de ingresos baixos e medios. Porén, unha nova ameaza denominada «globesidade» plana agora sobre o mundo. De feito, por primeira vez na historia da humanidade, a obesidade é máis habitual ca a desnutrición, especialmente entre os grupos de poboación máis desfavorecidos.

As causas deste fenómeno non hai que buscalas no exceso de alimentos, senón que son produto, en gran medida, da pobreza, a globalización dos alimentos procesados e a falta de oportunidades e acceso dos grupos de poboación máis pobres a alimentos de calidade e a unha atención médica adecuada. Brasil, Sudáfrica e México son algúns dos países que se enfrontan a esta grave situación. En Brasil, a taxa de obesidade case se duplicou nas últimas décadas; Sudáfrica afronta os maiores desafíos nutricionais do mundo debido ao alto consumo de comida lixo e ao limitado acceso a alimentos saudables; e México, onde o 50 % da poboación vive por baixo do limiar da pobreza, ten unha das taxas de obesidade máis elevadas do mundo.

Globesidade é un proxecto fotográfico que nace para documentar este complexo fenómeno en contextos en que a relación entre obesidade e pobreza é especialmente rechamante, unha oportunidade para ofrecer unha perspectiva diferente sobre temas importantes como o impacto do sistema alimentario global, a inseguridade alimentaria e o ambiente obesoxénico en persoas vulnerables de todo o mundo.

No contexto actual de lentificación económica, a obesidade adquire novas formas de pobreza e exclusión social, facendo especialmente vulnerables as mulleres e os nenos, o que debilita a súa futura mobilidade social, económica e política ascendente.

O pai de Aminodin sempre sorrí porque di que «as persoas alegres viven máis». Por iso, aos seus oito anos, Aminodin pon o seu mellor sorriso mentres traballa no vertedoiro de Papandayan, onde vive coa súa familia. O seu curmán Aliman, en cambio, perdeu a vida cando na cidade de Marawi empezaron a caer bombas do ceo.

Dirección: Javier Fesser, Guillermo Fesser
Producción: Luis Manso
Intérpretes: Aminodin Munder, Asnaira A. Cadir, Cawi Nasroding Mama,
                  Junaisa Alimusa, Aliman Macao, Yasser Daluma,
                  Amalia Macao, Joel P. Dee
Guion: Javier Fesser, Guillermo Fesser
Fotografía: Jairo Iglesias
Edición: Antonio Frutos, Pablo Mas
Son: Armando Ciudad, Charly Schmuckler
Ano de producción: 2021

Guerra e fame

A pandemia da fame que asola a máis de 811 millóns de persoas no mundo. Este traballo é un percorrido por varios conflitos e crises humanitarias vixentes hoxe e onde esta pandemia se dá en maior ou menor medida. Pasamos por Siria, Iraq, Libia, Nixeria, Chad, Sudán, Mozambique, Afganistán e Ucraína.

A gran fame mundial é un problema que afecta a moitos máis países dos que cremos no planeta. Existen varias causas que o determinan, pero esta exposición está centrada exclusivamente na relación directa que existe entre os conflitos e a gran fame, pasando por conflitos cronificados ou vixentes, como a actual guerra que se está librando en Ucraína, entre outros.

O debuxante galego Miguelanxo Prado, un dos referentes da novena arte en España, será o encargado de presentar o libro de Guillermo Fesser Marcelo e de conversar con este autor sobre o papel que miles de persoas migrantes de orixe hispana tiveron nos EUA durante os anos 50 e 60.

Os migrantes foron e son pezas clave para levantar o país das oportunidades, cruciais, ademais, nun dos sectores máis vertebradores, a hostalaría. Marcelo mira desde os ollos do seu protagonista, o ecuatoriano Marcelo Hernández, barman nun dos locais máis emblemáticos da estación neoiorquina Gran Central.

II Recoñecemento Internacional á Defensa dos Dereitos Humanos Acampa 2022

O II Recoñecemento Internacional Acampa á Defensa dos Dereitos Humanos na súa segunda edición e na categoría internacional recibirao a ONG española Ca-minando Fronteras. Esta organización traballa desde o ano 2002 na asistencia e defensa dos dereitos das persoas migrantes que tentan chegar a España a través da fronteira sur (rutas migratorios de Alborán, Alxeria, Estreito e Canarias).

Esta ONG ofrece asistencia telefónica ás persoas que arriscan as súas vidas nese tránsito, a miúdo en embarcacións que nin sequera son aptas para navegar. Para iso dispón dun teléfono de alertas as 24 horas do día, os 365 días do ano. Cando recibe calquera chamada de socorro, ben das propias persoas en risco ou de familiares ou amigos, contrastan a súa veracidade e alertan as autoridades marítimas de España, Marrocos ou Alxeria co fin de propiciar o rescate. Este sistema de alertas conseguiu salvar máis de 100 000 vidas.

Ca-minando Fronteras tamén presta apoio legal, social e sanitario ás persoas desprazadas e colabora coas familias na identificación das desaparecidas e falecidas, un proceso que os Estados non realizan. Tamén documentan os abusos. Os seus informes anuais son unha radiografía da necropolítica migratoria que cada ano provoca miles de mortes de persoas de países de todo o mundo, fundamentalmente africanas, no seu intento de chegaren ao noso país.

O traballo de Ca-minando Fronteras incomoda as autoridades dos países implicados. A súa fundadora, a xornalista e escritora Helena Maleno, sufriu ao longo destes anos numerosas violencias para tentar disuadila do seu traballo: intentos de asasinato, agresións físicas ou montaxes policiais. Un acoso e persecución que sofren cada vez máis as e os activistas e organizacións que defenden os dereitos das persoas migrantes e refuxiadas. Esta criminalización estendeuse como a pólvora por todas as fronteiras.

Será, María González, responsable do Eixo Dereito á Vida de Ca-minado Fronteras, quen recolla o recoñecemento na Coruña durante a celebración do VI Encontro Internacional Acampa pola Paz e o Dereito a Refuxio 2022 que se celebrará o 9,10 e 11 de xuño.

 

---

II Recoñecemento Local (Galicia)
á Defensa dos Dereitos Humanos Acampa 2022

A destinataria do II Recoñecemento Acampa á Defensa dos Dereitos Humanos na súa categoría Local (Galicia) é a ONG coruñesa Ecodesarrollo Gaia e, polo tanto, o seu impulsor, o activista coruñés Guillermo Fernández Obanza, Mito, con décadas de traballo ás súas costas na defensa de causas como a ecoloxía, a axuda humanitaria e a solidariedade entre os pobos.

Ecodesarrollo Gaia leva traballando desde 1992. Un dos seus primeiros proxectos foi a formación de pescadores inmigrantes residentes en Galicia para traballar en barcos pesqueiros españois e europeos. A maioría eran do Senegal, país co que a oenegué leva case dúas décadas tecendo proxectos de colaboración como a Escola Coruña, en Yoff-Tonghor, unha aldea de pescadores do norte de Dakar, onde reciben formación nenos, mulleres e mozos e mozas.

Ecodesarrollo Gaia é promotora, tamén, do programa sanitario “Coruña Cura”, que desde o ano 2007 leva persoal médico e medicamentos ao centro da citada cidade senegalesa. É un programa de atención médico-sanitaria dirixido prioritariamente aos nenos e mulleres de Yoff, que durante uns días transforma a Escola Coruña nun ambulatorio de campaña. Desde o ano 2018, grazas a un convenio coa Fundación Multiópticas e a ONG Solidariedade Galega, o programa inclúe tamén atención oftalmolóxica unha vez ao ano. Ademais, en Galicia, Ecodesarrollo Gaia ofrece, desde a súa sede na Coruña, asistencia á poboación senegalesa que chega á cidade, prestándolle acollida inicial, atención sanitaria, acompañamento e asesoramento nos trámites con Estranxeiría ou axuda e formación para a procura de emprego.

O seu máximo representante, Guillermo Fernández-Obanza (Mito) será quen recolla o recoñecemento na Coruña durante a celebración do VI Encontro Internacional Acampa pola Paz e o Dereito a Refuxio 2022 que se celebrará o 9,10 e 11 de xuño.

Asociación Cultural Donaire

Créase na cidade da Coruña no ano 2000, co obxectivo de recuperar, promover e difundir unha importante parcela da nosa cultura tradicional como é o folclore galego.

Conta cunha escola na que se imparten clases de canto e baile, así como instrumentos que tradicionalmente foron utilizados no seu acompañamento, como a gaita, pandeireta, tamboril, bombos, pandeiras e outros instrumentos de percusión menores. Tamén conta cun grupo composto por xoves que, tras anos na escola, amosan nas actuacións o donaire, riqueza e variedade da nosa música e a nosa danza popular, conservando e difundindo o legado cultural que lles transmitiron os seus maiores.

Todas as pezas presentadas, tanto musicais como as de baile, foron seleccionadas logo dun intenso labor de recolleita etnográfica de campo pola xeografía galega, mantendo fielmente as características da súa interpretación. Complétase a actuación con distintos vestiarios acordes a ela.

Aínda que se trata dunha asociación moi nova, a ilusión e dedicación que achegan os seus membros logrou o obxectivo de promover e difundir o noso folclore en multitude de lugares a través da participación en numerosos festivais folclóricos, non só da xeografía galega, senón tamén noutras comunidades ou países, entre os que destacan Francia, Portugal ou Suíza.

Ademais, as múltiples intervencións en televisión e colaboracións con grupos como Berrogüetto, Milladoiro, Quempallou, Pablo Seoane Grupo, Tic Tac de Pablo Díaz, actuacións en todas as provincias galegas e ducias de premios nos concursos polos que pasaron, amosan a valía da asociación.

No ano 2002 gravouse o disco Cantos vellos para rapaces novos en colaboración coa A. C. Santa María de Torás, co que as pezas seleccionadas acadaron unha maior difusión. No 2007 presentouse unha segunda gravación, esta vez en solitario, Dálle Donaire ao corpo, elaborada nos Estudios Mans e coa colaboración da Deputación Provincial e a Fundación Paideia. No 2011 presentouse en DVD Dez anos con Donaire, no que se recolle a gala do X Aniversario da asociación no emblemático Teatro Rosalía de Castro da Coruña.

Miedo é un libro sobre os temores que artellaron as nosas vidas nos últimos anos e que a covid-19 evidenciou e agudizou, acelerando así o cambio de era no que xa estabamos inmersos: a crise do neoliberalismo, o cambio climático, a crecente desigualdade, os éxodos de migrantes e refuxiados, a robotización do mercado laboral e o aumento do desemprego crónico, o encarecemento da vivenda, a crise demográfica, a polarización e a crispación sociais acirradas polos algoritmos das grandes empresas tecnolóxicas ou a privatización dos servizos públicos.

A incapacidade das democracias representativas para daren resposta a estes desafíos acabou por convertelos nunha serie de medos que os partidos populistas e de extrema dereita instrumentalizaron para impoñer a súa axenda e os discursos de odio.

Presentan:

Carne Cruda é un programa de radio e podcast crítico e ácido, que xunta cultura innovadora, activismo social, política, actualidade, humor e música.

Anteriormente emitiuse en Radio 3 de RNE e na Cadena SER. Leva máis de doce anos nas grellas de programación, oito tempadas financiadas enteiramente polos seus oíntes.

Dirixe e presenta: Javier Gallego Garrido «Crudo»

Xurxo Souto

Músico e escritor. Licenciado en Filoloxia Clásica pola Universidade de Santiago.

Acadou a fama como vocalista da banda de rock Os diplomáticos de Monte Alto.

Desde 1986 traballou en programas de radio en galego, Entre 2005 e 2009 foi subdirector de programas da Radio Galega, e dirixiu o programa “Aberto para reformas”, dedicado a música en galego.

Como escritor, publicou os libros de relatos A tralla e a arroutada (1995), Fumareu (1997) e Tres trebóns (2005), o romance O retorno dos homes mariños (1999) e a colección de artigos Contos da Coruña (2001) e Contos do Mar de Irlanda.

É voz e acordeón da banda “Os Tres Trebons”.

Trabalhou como actor na serie galega Mareas Vivas ou a longametraxe Entre Bateas.

En V Televisión, foi director e presentador de Música Ambiente, que mostraba músicas galegas emerxentes.

Na actualidade, imparte clases de latín no instituto de Sarria.